CUMHURİYET HALK PARTİSİ 6-7-8 EYLÜL 2024 TARİHLİ OLAĞANÜSTÜ KURULTAYI TÜZÜK HAZIRLIK KOMİSYONU TÜZÜK TASLAK ÇALIŞMASI

 

CUMHURİYET HALK PARTİSİ

6-7-8 EYLÜL 2024 TARİHLİ OLAĞANÜSTÜ KURULTAYI TÜZÜK HAZIRLIK KOMİSYONU TÜZÜK TASLAK ÇALIŞMASI

(Tüzük Hazırlık Komisyonunun 27 Ağustos 2024 tarihli ikinci toplantısında görüş ve önerileri doğrultusunda hazırlanan taslak halidir. Dil Derneği düzeltmelerini içermemektedir.)

ÜYELERİN GÖREVLERİ VE HAKLARI  Madde-5

(1)             Partiye yılda 120,00 TL ile 6.000,00 TL arasında aidat verirler. 

(2)             Öncelikle üyesi bulundukları sandık çevresinden başlayan bir görev ve sorumluluk bilinci ile parti çalışmalarına ve toplantılarına katılırlar. 

(3)             Partinin katıldığı seçimlerde ve referandumlarda görev talep eder veya verilen görevi yerine getirirler.

(4)             Demokratik dijital katılım yoluyla kendisine açılan görüş ve oylamalara katılırlar.

Dijital mecralardaki Parti faaliyetlerine katılırlar ve bunları yaygınlaştırırlar.  

(5)             Seçimlerde parti adaylarına oy vermekle, onların kazanmalarını sağlamak için çalışmakla ve partinin başarısını en üst düzeye çıkarmak için çaba harcamakla yükümlüdürler.

(6)             Partinin ilkelerini, amaçlarını, programını, kurultay bildirgelerini ve kararlarını, seçim bildirgelerini, partinin genel ve yerel politikaları ile hizmetlerini her olanaktan yararlanarak yurttaşlara duyurmakla görevlidirler.

(7)             Görev aldıkları parti organlarının toplantılarına, çalışmalarına katılır; bu organların kendilerine verdiği ödevleri yerine getirirler.

(8)             Partide ya da partinin üstlendiği kamu hizmetlerinde üstlendikleri görevleri yerine getirir; görevden ayrılırken hizmetin gerektirdiği devir işlemlerini eksiksiz yaparlar.

(9)             Partinin düzenlediği ve çağrılı oldukları eğitim çalışmalarına katılırlar.

(10)         Mesleklerine ve ilgi alanlarına göre oda, sendika, dernek, kooperatif, vakıf gibi kurum ve kuruluşlarda yetkili organın görevlendirmesi üzerine parti adına çalışmalara katılır; bu çalışmalar hakkında yetkili parti organlarını bilgilendirirler.

(11)         Partiye yeni üye kazandırmak için gerekli çaba ve özveriyi gösterirler.

(12)         Partinin yerel ve genel politikalarının oluşumuna katkıda bulunurlar.

(13)         Parti ile ilgili yetkili organlardan her zaman bilgi alabilir; hukuksuzluklar ve haksızlıklar karşısında parti örgütünden kendilerinin savunulmasını isteyebilirler.

(14)         Parti içi seçimlerde seçme ve seçilme hakkını özgürce kullanırlar. Seçme hakkının kullanılabilmesi için üyelikte bir (1) yılını tamamlamış olmak ve düzenli aidat ödeme, eğitim alma, Parti toplantılarına katılma, Partinin katıldığı seçimlerde ve referandumlarda görev talep etme veya verilen görevi yerine getirme, dijital demokratik katılım yoluyla kendisine açılan görüş ve oylamalara katılma, dijital mecralardaki Parti faaliyetlerine katılmak veya bunları yaygınlaştırma görevlerinden en az ikisini yerine getirmiş olması gerekir. İl/ilçe yönetim kurulunun önerisi, il yönetim kurulunun uygun bulması ve Merkez Yönetim Kurulunun kararı ile bu görevleri yerine getirmedikleri tespit edilenler Parti içi seçimlerde oy kullanamazlar. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte düzenlenir.   

 

 

ÜYELİĞE BAŞVURMA VE ÜYE YAZIMI  Madde-6 

 

(1)  Partiye üye olmak isteyen kişi, Nüfus Hizmetleri Kanununda tanımlanan Adres Kayıt Sistemi’nde (AKS) bağlı bulunduğu ilçe başkanlığına ya da ilçenin bağlı olduğu il başkanlığına doğrudan başvurur. 

(2)  Üyelik için elektronik yolla da başvuru yapılabilir. Elektronik yolla başvuranlardan üyeliğe engeli olmayanların üyeliklerine Merkez Yönetim Kurulunca karar verilir.

(3)  Yurtdışında yaşayan yurttaşlar üyelik başvurularını yazılı ya da elektronik yolla doğrudan genel merkez üye yazım bürosuna yaparlar. 

(4)  Genel Başkan tarafından partiye yararlı olacağı gerekçesiyle önerilen kişilerin Merkez Yönetim Kurulu kararıyla üyeliğine karar verilebilir. Bu şekilde üyeliğe kabul edilenler üç ay boyunca yalnızca seçilme hakkından yararlanabilirler.  

(5)  Üye kütüğünde kayıtlı olanlar ve bu kütükteki değişiklikler siyasi parti siciline bildirilir.

 

İLÇE BAŞKANI Madde-14

(1)    İlçe başkanı, ilçe kongresince gizli oyla seçilir. İlçe çevresinde partinin temsilcisi olup ilçe örgütünü yönetir. İlçe yönetim kuruluna, ilçe ve belde belediye meclis gruplarına başkanlık eder.

(2)    İlçe örgütü; ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu, ilçedeki Partili belediye başkanları, ilçe çevresindeki belediye meclis grubu, belde başkanları ve belde yönetim kurulları, kadın ve gençlik kollarından oluşur. İlçe başkanı bunların ve ilçe düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının kanun ve Tüzükle belirlenen veya Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmeleri için uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar.

 

(3)    İlçe başkanı, başkanı olduğu ilçenin ekonomik, sosyal ve yöresel sorunlarını inceler, bunların çözümüne yardımcı olur, belde başkanlarıyla düzenli olarak toplanır, parti örgütüyle, meslek ve sivil toplum örgütleriyle, sendikalarla, yaygın ve yerel basınla ilişkileri sağlıklı tutar; onların sorunlarıyla ilgilenir; çözümlerine katkıda bulunur; bu kuruluşlarda Partililerle işbirliği yaparak başarılı olmalarına yardımcı olur.

 

(4)    İlçe başkanının görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelik ile düzenlenir.

 

İL BAŞKANI Madde-16

(1)   İl başkanı, il kongresince gizli oyla seçilir. İl çevresinde partinin ve Genel Başkanın temsilcisi olup il örgütünü yönetir. İl yönetim kuruluna, il ya da büyükşehir belediye meclisi grubuna, il genel meclisi grubuna başkanlık eder.

(2)   İl örgütü; il başkanı, il yönetim kurulu, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu, ildeki Partili belediye başkanları, belediye ve il genel meclisi grupları, kadın ve gençlik kollarından oluşur. İl başkanı bunların ve il düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının kanun ve Tüzükle belirlenen veya Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmeleri için uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar.

(3)   Başkanı olduğu ilin çevresindeki ilçelerin ekonomik, sosyal ve yöresel sorunlarını inceler. Bunların çözümüne yardımcı olur. İlçe başkanlarıyla düzenli olarak toplanır. Parti örgütüyle, meslek ve sivil toplum örgütleriyle, sendikalarla, yaygın ve yerel basınla ilişkileri sağlıklı tutar; onların sorunlarıyla ilgilenir; çözümlerine katkıda bulunur; bu kuruluşlarda görevli Partililerle işbirliği yaparak başarılı olmalarına yardımcı olur.

(4)   İl başkanı, il çevresindeki il genel meclisi grubunu, belediye meclisleri gruplarını ve Partili belediye başkanlarını, çalışmaları yönlendirmek değerlendirmek ve eşgüdüm sağlamak amacıyla ayrı ayrı ya da birlikte toplantılara çağırabilir.

 

(5)   İl başkanının görev ve sorumlulukları yönetmelikle belirlenir.

 

GENEL BAŞKAN Madde-19

(1)  Genel Başkan, kurultayca gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamaz ise, üçüncü oylamada en çok oy alan aday seçilir.

(2)  Partiyi, Genel Başkan temsil eder, parti örgütünü yönetir.

(3)  Genel Başkan, disiplin kurulları dışında, bütün parti örgütünün başkanıdır.

(4)  Partiyi bağlayıcı demeçler vermeye ve bildiriler yayımlamaya yetkilidir. Genel Başkan bu yetkisini Merkez Yönetim Kurulu içerisinden görevlendireceği kimselere de kullandırabilir.

(5)  Her kademedeki organları ve görevlileri, birlikte ya da ayrı ayrı toplantıya çağırabilir.

(6)  Parti görevlerinin ve çalışmalarının gerektirdiği önlemleri alır.

(7)  Yetkili organlarca verilen kararların ilgililerce uygulanmasını denetler.

(8)  Parti örgütüne ve ilgililere gerekli gördüğü bildirimleri yapar.

(9)  Genel Merkez organları ile partinin TBMM Grubunun uyumlu çalışmasını gözetir. 

(10)   Genel Başkan, yokluğunda kendisine vekillik etmek üzere Genel Sekreterden başlayarak, Protokol Yönetmeliği ile belirlenen sırayla Genel Başkan Yardımcılarından birini görevlendirir. Genel Başkan Vekili, vekillik ettiği sürede Genel Başkanın yetkilerini kullanır.

 

MERKEZ YÖNETİM KURULU Madde-22

(1)      Merkez Yönetim Kurulu, partinin en üst yönetim organıdır. Genel Başkan, Genel Sekreter, Genel Başkan Yardımcıları, TBMM Grup Başkanı ve Başkanvekillerinden oluşur. Genel Başkan, Merkez Yönetim Kurulunun başkanıdır. Genel Sekreter ve Genel Başkan Yardımcıları Parti Meclisi üyeleri arasından belirlenir.

 

(2)      Genel Sekreter ile hukuk, seçim, idari ve mali işler, örgüt, yerel yönetimler, medya, halkla ilişkiler ve bilişimden sorumlu alanlardaki genel başkan yardımcıları ile sayı ve görev alanları Genel Başkanca belirlenen diğer genel başkan yardımcıları Genel Başkanın teklifi üzerine Parti Meclisinin güvenoyuna sunulur. Genel Başkan görev alanları arasında ayırma ve birleştirme yapabilir.

 

(3)      Merkez Yönetim Kurulu üyeleri Genel Başkan tarafından ya da Parti Meclisinin 1/3’ünün yazılı önerisi ve 2/3’ünün oyuyla görevlerinden alınabilir. Genel Başkan yerlerine yenilerini

seçer. 

 

(4)      Genel Başkanın yokluğunda, genel sekreterden başlayarak, Protokol Yönetmeliği ile belirlenen sırayla genel başkan yardımcıları Merkez Yönetim Kuruluna başkanlık eder.

 

(5)      Kadın Kolları ve Gençlik Kolları Genel Başkanları, Merkez Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, görüş ve önerilerde bulunabilirler; ancak oy kullanamazlar.

 

(6)      Merkez Yönetim Kurulu, haftada bir gün çağrı yapılmaksızın çoğunlukla toplanır. İvedi durumlarda Genel Başkanın çağrısıyla her zaman toplanır. Aksine hüküm yoksa üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alır.

 

(7)      Merkez Yönetim Kurulu üyeleri, görevlerinin kapsam ve niteliğine göre yeteri kadar yardımcı ya da uzmanla çalışma yapabilirler. Bu yardımcı ve uzmanlar milletvekilleri, Parti Meclisi üyeleri ve bunların dışında kişiler arasından ilgili Merkez Yönetim Kurulu üyesinin önerisi ve Genel Başkanın onayı ile belirlenir.

 

(8)      Merkez Yönetim Kurulu üyeleri mazeretleri halinde Genel Başkanı bilgilendirerek hangi Merkez Yönetim Kurulu üyesinin kendisine vekalet edeceğini belirler.

 

(9)      İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, saymanlık işlerini de yürütür. Yılsonu bilançosunu ve kesin hesapları düzenler. İllerden ve ilçelerden gelen kesin hesapları, Genel Merkez kesin hesabı ile birleştirir ve Merkez Yönetim Kurulunun onayına sunar. Partinin gelirlerinin toplanmasında, harcamaların yapılmasında her aşamada yasa ve tüzük hükümlerine uygunluğu sağlar. Partinin demirbaşlarının ve malvarlığının korunmasını gözetir.

 

(10)   Genel Sekreter, parti politikalarının belirlenmesi, uygulanması ve yaygınlaştırılmasındaki koordinasyonu sağlar. Genel Başkan Yardımcıları ile görüşüp Genel Başkanı bilgilendirerek Merkez Yönetim Kurulu gündemini ve Genel Başkanın belirleyeceği Parti Meclisi gündemini hazırlar. Merkez Yönetim Kurulu ve Parti Meclisi toplantısına ilişkin tutanakların düzenlenmesini, kararların imzalanmasını ve muhafaza edilmesini sağlar. 

 

(11)   Genel Sekreter, her durum ve sıfatla bütün yargı kurumlarında özel ya da resmi daire, kurum ve kuruluşlarda, uluslarası kuruluşlarla, gerçek kişiler, özel ya da resmi tüzelkişilerle olan ilişkilerde Genel Başkan adına bizzat ya da vekille partiyi temsil eder.

 

(12)   Genel Sekreterlik, genel evrak kaydının tutulmasını sağlar. Partinin yazışma ve haberleşme birimidir.

 

KADIN KOLLARI, GENÇLİK KOLLARI Madde-27

(1)    Genel Merkez, il, ilçe örgütlerinde “Kadın Kolları” ve “Gençlik Kolları” kurulur. Gençlik kollarına üye olmanın üst sınırı, otuz yaştır (otuz dahil).

 

(2)    Bu kollar iki yılda bir kongre ve kurultaylarını ana kademe ilçe ve il kongreleri ile eşzamanlı olarak yaparlar. 

 

(3)    Her il ve ilçe, yıllık bütçesinden toplam en az %10 olmak kaydıyla yeter miktarda payı, kadın kolları ve gençlik kolları için ayırır. Genel Merkezde kadın kolları genel başkanlığına ve gençlik kolları genel başkanlığına, partinin yıllık bütçesinden yeter miktarda pay ayırır. Bu paylar belirlenirken ilgili kol yönetiminin görüşü alınır.

 

(4)    Kadın kollarının ve gençlik kollarının harcamaları, ilgili il ve ilçe saymanı, genel merkezde

ise idari ve mali işlerden sorumlu genel başkan yardımcısı tarafından yapılır.

 

(5)    Kadın ve gençlik kollarının örgütlenmesi, seçimleri, çalışma yöntemleri ve öteki konular yönetmelikle düzenlenir. Tüzüğün görevden alma, görevin boşalması ve görevden alınanların yerine seçime ilişkin hükümleri bu kolların genel başkanları ve merkez yöneticileri ile il ve ilçe başkanları ve yöneticileri açısından da uygulanır.

 

(6)    Bu kolların yapacakları her türlü seçim, çalışma ve etkinlikler ana kademe ile uyumlu olarak gerçekleştirilir.  

 

 

DANIŞMA KURULLARI ve BÜYÜK DANIŞMA KURULU
Madde-30

(1)      Partinin genel politikası açısından sosyal, ekonomik, kültürel, siyasal konularda ve bölge ihtiyaçları üzerinde, karar organlarının politika oluşturmasını kolaylaştırmak ve parti çalışmalarını geliştirmek üzere ilçelerde “İlçe Danışma Kurulu” ve illerde “İl Danışma Kurulu”

toplanır.

 

(2)      Danışma kurulları yılda iki ve yerel ve genel seçimlerden sonra en geç üç ay içinde il ve ilçe başkanlarının başkanlığında, Merkez Yönetim Kurulunca belirlenen gündemle toplanır. İl danışma kurulları Merkez Yönetim Kurulunun, ilçe danışma kurulları il yönetim kurullarının bilgisi dahilinde toplanır. Süresinde iki kez üst üste danışma kurullarını toplamayan il ve ilçe yönetim kurulunun düşmüş sayılmasına Merkez Yönetim Kurulunca karar verilebilir.

 

(3)      Her takvim yılı içerisinde en az bir kez ve yerel ve genel seçimlerin ardından yapılacak danışma kurullarının tamamlanmasını takip eden üç ay içerisinde Merkez Yönetim Kurulunun çağrısı üzerine Büyük danışma kurulu toplanır. Büyük danışma kurulu il ve ilçe danışma kurullarının sonuç raporları ve seçim sonuçları değerlendirilir. Ayrıca katılanların parti politikalarına ilişkin görüşleri alınır. 

 

(4)      Büyük danışma kurulu toplantılarına; Genel Başkan, Parti Meclisi üyeleri, Partili milletvekilleri ve bakanlar, Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri, İl başkanları, Büyükşehir ve il belediyelerinin partili başkanları ve il genel meclisi başkanları, kurultay delegeleri, Partili eski genel başkanlar, Parti üyeliği devam etmesi halinde önceki Cumhurbaşkanları, ülke düzeyinde örgütlü sendika ve meslek kuruluşlarının partili genel başkanları ve Genel Başkanca davet edilenler katılırlar. 

 

(5)      Bu kurulların oluşumu, çalışma esasları, görevleri ve diğer konular yönetmelik ile düzenlenir.

 

ETİK KURUL  Madde-33

(1)  Parti örgütünün ve partililerin, tüzük ve programda belirlenen ilkeler, amaçlar, politikalar ve siyasal yaşam anlayışı doğrultusunda görev yapmalarını sağlamak amacıyla etik kurallar belirlemek; partililer, yerel yönetimler, parti grupları ve parti organlarının kendi içinde ve birbirleriyle ilişkilerinde görüş bildirmek; bu çerçevede raporlar hazırlayarak Genel Başkana sunmak üzere Genel Merkezde bir Etik Kurul oluşturulur.

 

(2)  Etik Kurul; parti üyeliği devam etmek kaydıyla Cumhurbaşkanlığı, TBMM Başkanlığı, Başbakanlık ve Genel Başkanlık yapmış olanlar ile Genel Başkanca belirlenen on (10) kişi arasından demokratik dijital katılım yoluyla kurultay delegelerince seçilecek beş (5)

üyeden oluşur.  

 

(3)  Etik Kurul üyeleri, başka bir parti organında görev alamazlar. TBMM üyeliği, bakanlık, belediye başkanlığı, belediye ve il genel meclisi üyeliği görevleri kurul üyeliği ile birlikte yürütülemez.

 

(4)  Kurul, çalışmalarında bağımsızdır.

 

(5)  Kurulun görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

 

İLÇE KONGRESİ Madde-34

(1)      İlçe kongresinin üyeleri, ilçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu üyeleri, ilçe çevresindeki belediyelerin partili başkanları ve seçilmiş ilçe kongre delegeleridir.  

(2)      İlçe kongre delege seçimlerinin Dijital Demokratik Katılım yoluyla yapılmasına ve hangi muhtarlık bölgelerinde bu yola başvurulacağına il ve ilçe örgütlerinin görüşü alınarak Merkez Yönetim Kurulu karar verir. 

(3)      İlçe kongresinin onur üyeleri, ilçede kayıtlı partili yeni ve eski TBMM üyeleri, eski genel merkez yöneticileri, eski ilçe başkanları, ilçe çevresindeki belediyelerin eski başkanları, ilçedeki meslek örgütleri ve sendikaların partili başkanları ile partili muhtarlardır. 

(4)      İlçe kongreleri, gündemde belirtilen konuları karara bağlar. İlçe başkanını, ilçe yönetim kurulu üyelerini ve yedeklerini, il kongresine katılacak delegeleri gizli oyla seçer.

 

KONGRELERİN SÜRESİ Madde-36

(1) Kongrelerin başlangıç ve bitiş tarihleri (Kongreler Takvimi) Merkez Yönetim Kurulunca saptanır. Bu süre iki (2) yıldan az üç (3) yıldan fazla olamaz.  

 

(2) Merkez Yönetim Kurulunca saptanan süreler içinde olmak koşuluyla ilçe kongrelerinin günlerini il yönetim kurulları, il kongrelerinin günlerini ise Merkez Yönetim Kurulu belirler. Kongre günlerini belirleyen yönetim birimi, alt yönetim birimlerinin görüşünü alır.

 

DELEGELİK, KONGRE ÜYELİĞİ VE SÜRESİ Madde-38

(1)    Bir kongreye ya da kurultaya katılmak üzere muhtarlık bölgesinde ve kongrelerde seçilen partiliye “delege”, partide aldıkları görev nedeniyle kongrelere katılanlara “doğal delege”, bunların tümüne “kongre üyesi” denir. İlçe kongre delegesi seçimlerinde, kongre takviminin ilanından bir (1) yıl önceki parti üye listesi seçmen listesi olarak esas alınır.

 

(2)    Kongre üye tamsayısı, seçilmiş ve doğal delegelerin toplam sayısıdır.

 

(3)    Delegelerin kongre üyeliği süresi, seçildikleri kongreyi izleyen olağan kongreye kadardır. Delegelerin görevi, yenileri seçilinceye kadar devam eder.

 

(4)    Örgüt birimi, üst örgütün kongresinin ilan edildiği tarihten önce kongresini yapamazsa, üst örgütün kongresine katılamaz.

 

(5)    İlçe kongresi delege sayısı en çok dört yüzdür (400). İl kongresi delege sayısı en çok altı yüzdür (600). Üye sayısı elliden (50) az olan ilçelerde kongre yapılmaz. Bu ilçelerde nüfus ölçütüne göre başkan ve yönetim kurulu, il yönetim kurulu tarafından oluşturulur. 

 

(6)    İl ve ilçe kongrelerinin delege sayıları ile bu delegelerin ilçe ve muhtarlık bölgelerine dağılımı, partinin son milletvekili genel seçiminde, o yerlerde aldığı oyla orantılı olarak Merkez Yönetim Kurulu tarafından saptanır.

 

(7)    Delege seçimlerinde, genel merkezde tutulan ve siyasi parti siciline bildirilmiş olan üye

kütüğü esas alınır.

 

(8)    Delege seçimlerine ilişkin öteki konular yönetmelik ile düzenlenir.

 

KONGRELERDE ADAYLIK Madde-41

(1)   Kongrelerde başkan adayı olabilmek için üye tamsayısının en az yüzde onunun (%10) en fazla yüzde onbeşinin (%15) yazılı önerisi gerekir. Yüzde onbeşinden (%15) fazla imza kongre başkanlık kurulu başkanlığına sunulamaz.  Kongrelerde adaylar, seçimlere geçilmeden önce saptanır. Aday olmayanlar seçilemez. Başkanlık için sadece bir adaya imza verilebilir. Birden çok adaya imza veren delege, kongre başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm adaylar için geçersiz olur.

 

(2)   Nüfusu 20.000’den fazla olan yerlerde milletvekilleri, belediye ve il genel meclis üyeleri, Partili belediyeler, bunların bağlı kuruluşları ve iştiraklerinde çalışanlar kongrelerde aday olamazlar ve ilçe kongresi delegesi olarak seçilemezler.

 

(3)   Bu hüküm doğal delegeliğe engel değildir. 

 

KURULTAY GÖRÜŞMELERİ VE KARARLARI Madde-50

(1)    Kurultayda gündemdeki konular görüşülür. Aksine hüküm yoksa kararlar işari oylamayla ve hazır bulunanların salt çoğunluğuyla alınır.

 

(2)    Kurultaya sunulacak rapor ve karar tasarıları ile ilgili hazırlık komisyonları oluşturulur. Hazırlık komisyonları; Genel Başkanca görevlendirilecek üç Parti Meclisi üyesi, TBMM Grubunca görevlendirilecek iki TBMM üyesi, il başkanlıklarının görevlendireceği birer kurultay üyesi, Gençlik Kolları Merkez Yönetim Kurulunca görevlendirilecek bir genç kurultay üyesi, Kadın Kolları Merkez Yönetim Kurulunca görevlendirilecek bir kadın kurultay üyesi ve Yüksek Disiplin Kurulunca görevlendirilen bir üyeden oluşur. Komisyonlar, Kurultaydan önce toplanarak rapor ve karar tasarılarını görüşürler.

 

(3)    Kurultayda TBMM Grubundan iki; illerden, Gençlik Kolları, Kadın Kolları ve Yüksek Disiplin Kurulundan birer temsilci kurultay komisyonlarına seçilir. Genel Başkanca belirlenen üçer Parti Meclisi üyesi de kurultay komisyonlarına katılır. Hazırlık komisyonlarından geçen rapor ve karar tasarıları, kurultay komisyonlarınca görüşülüp kurultaya sunulur.

 

(4)    Kurultay komisyonlarında görüşme konusu yapılmış rapor ve karar tasarıları dışında önerge verilemez, görüşme ve oylama yapılamaz.

 

(5)    Parti Meclisi raporuna karşı oy yazısı koymamış olan üye, kurultayda rapor üzerine konuşamaz.

 

KURULTAYDA SEÇİMLER Madde-51

(1)       Seçimlere geçilmeden önce adaylar saptanır. Aday olmayanlar seçilemez.

(2)       Genel Başkan adayı olmak için üye tamsayısının en az yüzde beşinin (%5) en fazla yüzde onunun (%10) yazılı önerisi gerekir. Yüzde ondan fazla imza kurultay başkanlık kurulu başkanlığına sunulamaz. Mevcut Genel Başkan talebi halinde adaydır; adaylığa önerilemez. Genel Başkan adaylarından sadece birisi için imza verilebilir. Birden çok genel başkan adayına imza veren kurultay üyesi, başkanlık kurulunca çağrılır ve hangi aday için imza verdiği saptanır. Aksi halde mükerrer imzalar tüm genel başkan adayları için geçersiz olur.

(3)       Parti Meclisi üyeliğine aday olmak için en az on (10) kurultay delegesinin ya da Genel Başkanın yazılı önerisi gerekir.

(4)       Seçimlerde kural, çarşaf listedir. Çarşaf liste, tüm adayların yer aldığı tek ve ortak listedir. Çarşaf listede adaylar, kurultay başkanlık kurulunca çekilen kurada belirlenen harften başlamak üzere, soyadı esasına göre sıralanır. Oylama, seçilecek sayıda adayın adının yanına işaret konularak yapılır. Genel başkan adayının tek olması halinde genel başkan için işarete gerek yoktur. Oy pusulasında, fazla ya da seçilecek üye sayısının yüzde doksanından az işaretlenmiş bölüm geçersizdir. Adayların aldıkları oy sırasına göre genel sıralama yapılarak asıl ve yedek üyeler belirlenir. En çok oy alanlar asıl, ondan sonra gelenler yedek üye seçilmiş olur. Eşit oy alanlar arasında adçekme yoluyla sıra saptanır. Seçilenlerin saptanmasında cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur.

 

(5)       Gündemin çalışma raporu ve görüşmeler maddesine geçilmeden önce kurultay üye tamsayısının onda birinin yazılı önerisi üzerine blok liste usulü ile seçimlerin yapılmasına karar verilebilir.

 

(6)       Blok liste, kurultayca seçilmiş genel başkan ya da genel başkan adayları tarafından sunulan, seçilecek sayıda asıl ve yedek Parti Meclisi ve Yüksek Disiplin Kurulu adaylarının yer aldığı listedir. Liste, yedek üyelikler hariç soyadına göre alfabetik sırayla hazırlanır. Cinsiyet ve gençlik kotasına uyulur. Bir aday blok listelerden yalnızca birinde yer alabilir. Bir adayın birden çok listede yer alması halinde kurultay başkanlık kurulunca adayın hangi listede yer almak istediği saptanır. Aksi halde adayın listelerdeki adaylığı düşer. Blok listelerde yer almayanlar bireysel aday olabilir. Blok listede yazılı adlar çizilebilir, çizilen adlar yerine yeni ad yazılabilir. Adayın listedeki oyu ile adının yer almadığı listelerde çizilip yazılmak suretiyle aldığı oylar toplanır. Oy pusulasında, seçilecek üye sayısından fazla ya da yüzde doksanından az ad yazılı bölüm geçersizdir. Aldıkları oya göre seçilenler saptanır. Eşit oy alanlar arasında kura çekilir.

 

(7)       Çarşaf ve blok listelerde organlar, ayrı ayrı yer alır. Listeler başkanlık kurulunca kesinleştirilir, seçim kurulunca mühürlenerek oy pusulasına dönüştürülür.

 

(8)       Parti Meclisinin sekiz (8) asıl üyesi Bilim Kültür Sanat Platformu üyeleri içinden Genel Başkanın önereceği on iki (12) kişi arasından kurultayca seçilir; yedek üye seçilmez, cinsiyet kotası bu üyelikler için de uygulanır. Seçimlerin çarşaf ya da blok listeyle yapılmasına bakılmaksızın bu seçim için ayrı oy pusulası kullanılır.

(9)       Seçimlerde üye tamsayısının beşte birinden az oy alanlar, kota kapsamındakiler dahil, asıl ve yedek üyeliğe seçilmiş sayılmazlar.

 

(10)    Kurultay ile ilgili diğer tüm konular yönetmelikle düzenlenir.

 

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-52

(1)          TBMM üyeliği için adayların saptanmasında yöntemler; önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklamasıdır. Hangi seçim çevresinde hangi aday saptama yönteminin kullanılacağına ilçe ve il örgütlerinin görüşü doğrultusunda Parti Meclisi karar verir.

 

(2)          Önseçimde adaylar yargı gözetim ve denetiminde sandık konularak, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin seçimiyle belirlenir. Aday yoklamasında adaylar yargı gözetim ve denetiminde sandık konularak, Tüzüğün 5.  maddesinde tanımlanan görev ve yükümlülüklerini yerine getiren üyelerin seçimiyle belirlenir. 

 

(3)          Örgüt denetiminde önseçimde adaylar örgüt gözetim ve denetiminde sandık konularak, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin seçimiyle belirlenir. Örgüt denetiminde aday yoklamasında adaylar örgüt gözetim ve denetiminde sandık konularak, Tüzüğün 5.  maddesinde tanımlanan görev ve yükümlülüklerini yerine getiren üyelerin seçimiyle belirlenir. Bu yöntemlerde seçimler yönetmelikte belirlenen usule göre örgüt bünyesinde belirlenecek ilçe, il ve merkez seçim kurullarının sevk ve idaresinde yürütülür. 

 

(4)          Örgüt denetiminde önseçim ve örgüt denetiminde aday yoklamasında seçim sonuçları Parti Meclisinin kararı ile tespit edilerek Yüksek Seçim Kuruluna merkez yoklaması usulüne göre bildirilir. Parti Meclisi kararı tespit kararı niteliğinde olup, usulünce kesinleşen seçim sonuçlarını değiştirir nitelikte olamaz. Bu yöntemlerde kullanılacak oy pusulasında adayların bölge, cinsiyet, yaş ve meslek dağılımlarının dengeli olmasını sağlayacak önlemler alınır. Bunun için her seçim çevresinin özelliklerine göre oy kullanma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir. 

 

(5)          Örgüt denetiminde önseçim veya örgüt denetiminde aday yoklaması yapılan seçim çevrelerinde Parti Meclisi TBMM üye tam sayısının yüzde on beşi (%15) kadar sırayı Genel Merkez kontenjanı olarak belirleyebilir. Parti Meclisi ölçme değerlendirme yöntemlerinden faydalanarak Genel Merkez kontenjanına ayrılan sıraların üçte biri (1/3) il örgütüne, üçte biri

(1/3) gençlik ve kadın kolları üyelerine, kalan üçte biri (1/3) mevcut Türkiye Büyük Millet Meclisi grubuna ayırır. 

 

(6)          Merkez yoklamasında adaylar doğrudan Parti Meclisi tarafından belirlenir. 

 

(7)          Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması ya da örgüt denetiminde aday yoklamasına katılanlar, merkez yoklaması, merkez adaylığı veya genel merkez kontenjanı için başvuramazlar.

 

(8)          En az bir seçim çevresinin aday listesinin ilk sırasında engelli adaya yer verilir.  

 

(9)          Bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili seçilebilir. Dönem sürelerinin toplamı on beş yılı geçmiyorsa bu kural uygulanmaz. Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem şartı aranmaz.  

 

YEREL SEÇİMLERDE ADAYLARIN SAPTANMASI Madde-55

(1)      Yerel seçimlerde adaylar önseçim, aday yoklaması ve merkez yoklaması yöntemleriyle saptanır. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına örgütün görüşünü de alarak Parti Meclisi karar verir.

 

(2)      Önseçim, üye kütüğünde kayıtlı üyelerin katılımı ile yapılır. Aday yoklamasında adaylar yargı gözetim ve denetiminde sandık konularak, Tüzüğün 5.  maddesinde tanımlanan görev ve yükümlülüklerini yerine getiren üyelerin seçimiyle belirlenir. Önseçim ya da aday yoklaması yargı yönetimi ve denetiminde yapılır.

 

(3)      Merkez yoklamasında adaylar Parti Meclisince saptanır. Parti Meclisi bu yetkisini ilçe seçimleri için il veya ilçe yönetim kurullarına, belde seçimleri için ilçe yönetim kurullarına devredebilir. Seçim kurullarına Büyükşehir Belediye Başkanlığı aday listesi il başkanı ya da yetkilendirdiği kişi tarafından; diğer tüm aday listeleri ilçe başkanı ya da yetkilendirdiği kişi tarafından sunulur. Genel merkez aday listesi sunma yetkisini bunlardan başkasına verebilir.  

 

(4)      Bir kişi merkez yoklaması yöntemiyle en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilir. 

(5)      Bir kişi merkez yoklaması yöntemiyle en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilir. 

 

KOTALAR MADDE-56

(1)    Örgüt denetiminde önseçim veya örgüt denetiminde aday yoklamasında seçimle belirlenen milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adaylıklarında, parti meclisi seçiminde, il ve ilçe yönetim kurullarının seçiminde, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde elli (%50) cinsiyet, yüzde yirmi (20) gençlik kotası uygulanır. Bu özelliklerde yeter sayıda aday çıkmazsa katılan adaylarla tespit ve seçim yapılır.

 

(2)    Cinsiyet kotasıyla birlikte gençlik kotası özelliklerine birlikte sahip olan aday her iki kotadan da sayılır.

 

(3)    Engellilerin gençlik ve kadın kolları dahil olmak üzere tüm parti organlarında, TBMM seçimleri ile Yerel Yönetim seçimlerinde temsili hususunda gerekli özen gösterilir.

 

(4)    Kotaların uygulanmasına ilişkin yöntem ve diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.

 

YETKİ Madde - 63

 

(1)     Parti Meclisi üyelerinin, Yüksek Disiplin Kurulu başkan ve üyelerinin, TBMM üyelerinin ve partili büyükşehir belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Parti Meclisinin istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

 

(2)     İl başkanları, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkan ve üyeleri, il ve ilçe belediye başkanlarının parti suçu oluşturan eylemleri Merkez Yönetim Kurulunun istemi üzerine Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

 

(3)     Yukarıda sayılanlar dışındaki üyelerin ve görevlilerin parti suçu oluşturan eylemleri il yönetim kurulunun istemi üzerine il disiplin kurulunca karara bağlanır.

 

(4)     Partili TBMM üyelerinin grup disiplinine, iç yönetmeliğe, bağlayıcı grup kararlarına aykırı ya da göreviyle bağdaşmayan eylemlerinden doğan parti suçları Grup Yönetim Kurulunun istemi üzerine Grup Disiplin Kurulunca karara bağlanır.

 

(5)     İvedi durumlarda Merkez Yönetim Kurulu, il yönetim kurullarının tedbirli olarak görevden uzaklaştırma yetkilerini de kullanarak bir üyeyi yetkili veya üye sayısı en yüksek sınır komşusu il disiplin kuruluna sevk edebilir.

 

(6)     İl yönetim kurulları, ilçelerden gelen dosyalar ve üyelerden gelen şikayetlerle ilgili olarak başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içerisinde karar verir. Bu süre içerisinde karar verilmemesi durumunda istek, reddedilmiş sayılır. Bu durumda ilçe yönetim kurulu ya da şikayetçi, 7 gün içerisinde Merkez Yönetim Kuruluna itiraz edebilir.

 

(7)     Disipline sevk organının ve yetkili disiplin kurulunun belirlenmesinde ilgilinin fiil

tarihindeki görevi dikkate alınır.

 

YÜKSEK DİSİPLİN KURULU Madde - 67

 

(1)      Kurultayca seçilen on beş (15) asıl ve sekiz (8) yedek üyeden oluşur. Asıl üyelerin en az sekizinin (8), yedek üyelerin en az dördünün (4) hukukçu olması gerekir. Hukukçu kotası öncelikli olarak uygulanır.

 

(2)      Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri seçim sonuçlarının açıklanmasından itibaren bir hafta içinde Genel Başkanın çağrısı ile en yaşlı üyenin başkanlığında toplanır. Üçte iki çoğunluğun bulunması halinde gizli oyla kendi aralarında bir başkan, bir başkan yardımcısı ve bir sekreter seçerler.

 

(3)      İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa kurul, bir hafta sonra aynı gün ve yerde, aynı gündemle toplanır. Bu toplantıda da yeterli çoğunluk sağlanamazsa kurul kendiliğinden düşmüş sayılır. Düşme tarihinden sonra 45 gün içinde olağanüstü kurultay toplanarak yeni kurul seçilir. Kurultayda sadece Yüksek Disiplin Kurulu seçimi yapılır.

 

(4)      Yüksek Disiplin Kurulu, en az ayda bir kez daha önce kurulca saptanan gün ve yerde kendiliğinden toplanır. Üst üste üç olağan toplantısını ya da bir takvim yılı içerisinde toplam altı olağan toplantısını yapmaması veya üye tam sayısının toplantı yeter sayısının altına düşmesi durumunda, Merkez Yönetim Kurulunun başvurusu üzerine Parti Meclisi, Yüksek Disiplin

Kurulunun düştüğünün tespitine karar verebilir. Bu durumda, yeni kurulun seçimi için düşme tarihinden sonra 45 gün içinde olağanüstü kurultay toplanır. Bu kurultayda sadece Yüksek Disiplin Kurulu seçilir.

 

PARTİ SUÇLARI Madde- 68

(1) Kesin çıkarma cezası gerektiren parti suçları;

 

a) Programa, tüzük kurallarına, kurultay, yetkili organ ve grup kararlarına aykırı davranmak,

 

b) Partide aldıkları görev ve sorumlulukla ve üyelikle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda

bulunmak,

 

c) Parti kayıt ve defterlerini gizlemek, bozmak, değiştirmek; görevi devir sırasında bunları

teslim etmemek,

d) Partinin temel ilkelerine aykırı siyasal çalışmalara ve eylemlere katkıda bulunmak,

 

e) Parti adaylarına karşı ya da başka parti adaylarından yana açık ya da gizli çalışmak,

 

f)  Kurultay, kongre, grup ve meclis işlemlerinin, seçim çalışmalarının yasa, tüzük ve yönetmelik kurallarına uygun olmasını engellemek, bozmak, bozdurmak amacı ile yetkili organlara ve kişilere karşı tüzüğe uygun itirazlar dışında her türlü engelleyici davranışta bulunmak,

 

g) Partiye üye yazımı ve temsille ilgili kuralları çiğnemek, parti içi seçimlere hile karıştırmak,

 

h) Parti çalışmalarında, özellikle kurultay ve kongrelerde üyelere ve görevlilere eylemli saldırıda bulunmak, çalışmayı engellemek ya da önlemek.

 

i)   Partiye ait ya da parti çalışmalarına özgülenmiş ekonomik değerleri zimmete geçirmek.

 

(2) Geçici çıkarma cezası verilecek parti suçları;

 

a) Gerçeğe aykırı olarak partide kendisine belli görevler verilmiş gibi davranmak ve çalışmak,

 

b) Parti içinde ve toplumda her türlü ayrımcılık yapmak, bu doğrultuda açıklamalarda bulunmak,

 

c) Gizli yapılması ve gizli kalması kararlaştırılan toplantılardaki konuşmaları açıklamak,

 

d) Parti çalışmalarında üyelere eylemli saldırıda bulunmak, parti düzenini bozmak, çalışmaları aksatmak.

 

(3)    Kınama cezası verilecek parti suçları;

 

a)     Parti yararlarını zedeleyici yayın ve propaganda yapmak,

b)     Parti görevlilerine küçültücü sözler söylemek, parti çalışmalarını zorlaştırıcı eylem ve davranışlarda bulunmak,

 

c)     Partili üyeler ve yöneticiler hakkında bilerek ve isteyerek aslı olmayan söylentiler çıkarmak, bunları yaymak,

 

d)     Geçerli özrü olmaksızın seçimlerde oy kullanmamak,

 

e) Disiplin kurullarının incelemelerini zorlaştırmak, Yüksek Disiplin Kurulununun görevleriyle ilgili taleplerini belirtilen süre içerisinde yerine getirmemek,

 

f)  Partiye ait ya da parti çalışmalarına özgülenmiş ekonomik değerleri usulsüzce kullanmak,

 

g) Kurultayda, kongrelerde ve danışma kurullarında disiplin kurullarına gönderme işlemleri ile

disiplin kurullarının kararları üzerinde görüşme yapmak, karar almak.

 

h) Yetkili organlarca verilmiş görevleri mazeretsiz olarak kabul etmemek veya yapmamak.

 

(4)    Uyarma cezası verilecek parti suçları;

 

a) Partililerin kişilikleri ile uğraşmak, parti üyeleri hakkında küçük düşürücü sözler söylemek,

sövmek,

 

b) Parti binalarına ve mallarına zarar vermek,

 

c) Tutulması gereken defterleri usulüne uygun olarak tutmamak.

 

d) Yetkili organlarca davet edilen toplantılara mazeret bildirmeksizin katılmamak.

 

(5) Yukarıda yazılı olan tutum, davranış ve eylemler ile bunların yapılmasını desteklemek, kolaylaştırmak ve övmek parti suçudur.

 

BAĞIŞLAMA Madde-72

(1)   Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi, Yüksek Disiplin Kurulunun ve üyeliği devam etmesi halinde cezanın kesinleştiği tarihteki Yüksek Disiplin Kurulu başkan veya sekreterinin görüşü alınarak Parti Meclisinindir.

 

(2)   Parti Meclisi bağışlama yetkisini ceza alanın yazılı isteği üzerine ve disiplin kuruluna gönderen örgüt biriminin görüşünü alarak kullanır.

 

(3)   Merkez Yönetim Kurulu, bağışlanmak isteyenin yazılı başvurusu üzerine isteği, disiplin kuruluna gönderen örgüt biriminin görüşünü de alarak disiplin dosyası ile birlikte Parti Meclisine sunar. Gönderen organın Parti Meclisi olması halinde görüş, Merkez Yönetim Kurulu tarafından bildirilir.

 

(4)   Parti Meclisi kararını gizli oyla verir.

 

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ MERKEZİ Madde-81

(1)      Bilgi ve İletişim Teknolojileri Merkezi, partinin tüm etkinliklerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden en verimli şekilde faydalanılmasından; bilişimle ilişkili her türlü çalışmanın planlanmasından ve uygulanmasından; donanım, yazılım, içerik, insan kaynağı ve altyapı gereksinimlerinin belirlenmesinden; parti birimleri, kurumlar ve bireyler arasında çok yönlü elektronik iletişimin sağlanmasından, bilişim sistemlerinden kesintisiz ve güvenli bir biçimde yararlanılması ve bilgi güvenliğinin sağlanması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur.

(2)      Katılımcı yönetim anlayışı çerçevesinde, bilişim imkânlarından faydalanarak üye ve seçmenlerin karar alma mekanizmalarına demokratik yolla katkı sunmaları için Bilgi ve İletişim Teknolojileri Merkezi tarafından oluşturulan portala Demokratik Dijital Katılım denir. Bu portal üzerinden hangi konularda karar ve görüş alınacağına; seçim kurulu denetiminde yapılmayan seçimlerin bu portal üzerinden yapılmasına Merkez Yönetim Kurulu karar verir.  

(3)      Bilgi ve İletişim Teknolojileri Merkezinin işleyişine ilişkin konular yönetmelikle düzenlenir.

PARTİ PROGRAMI İLE PARTİ TÜZÜĞÜNÜN ONAYLANMASI VE DEĞİŞTİRİLMESİ  Madde-82 

(1)  Parti programı ile tüzüğünde değişiklik yapma yetkisi kurultayındır.

(2)  Değişiklik önerilerini, Genel Başkan, Parti Meclisi ya da kurultay üye tamsayısının yirmide birinin yazılı olarak vermesi gerekir. 

(3)  Program ve tüzük değişikliklerinde karar yetersayısı kurultay üye tam sayısının salt çoğunluğudur.

(4)  Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca tüzük üzerinde yapılacak inceleme sonucunda mevzuat uyarınca değiştirilmesi gereken hükümler bulunması halinde, söz konusu değişiklikler ilk kurultayda onaya sunulmak üzere Parti Meclisi tarafından yapılır.

Geçici Madde-2

Tüzüğün 56. maddesinde düzenlenen cinsiyet kotası, kabul edildiği tarihten 39. Olağan Kurultaya kadar geçen sürede yüzde kırk (%40); 40. Olağan Kurultaya kadar geçen sürede yüzde kırk beş (%45); bu tarihten sonra maddede düzenlendiği haliyle uygulanır.

YÜRÜRLÜK VE YÜRÜTME

Madde-86

(1)  Bu tüzük, kurultayca kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer. 

(2)  Bu tüzük hükümlerini Parti Meclisi yürütür.

(3)  6 Eylül 2024 tarihinde toplanan 20. Olağanüstü Kurultay tarafından bu Tüzükte yapılan değişikliklerden 5. maddenin 14. fıkrası, kabulünden bir (1) yıl sonra, diğer hükümleri kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer. (06.09.2024 tarihli 20. Olağanüstü Kurultay’da kabul edilen fıkra)

CHP TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİMİZ

CHP TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİMİZ

Cumhuriyet Halk Partisi 20. Olağanüstü Kurultay delegelerinin, il ve ilçe başkanlarının tüzük değişiklikleri hakkında kendi görüş ve önerileri ile üyelerin görüşlerini alarak öneri oluşturmaları için tüzük komisyonunun taslağı 20 gün önce il ve ilçe örgütleri eliyle kurultay delegelerimize ulaştırılması gerekirdi.

Ancak zamanında kurultay delegelerine ulaştırılmayan taslak, sosyal medya aracılığı ile gayri resmi yollardan örgütümüz tarafından tartışılmaktadır.

Taslakta yer almayan ya da eksik olarak yer alan maddelere ilişkin görüşlerimi sizlere sunmak istedim.

Eleştiri, öneri ve katkılarınız için teşekkür ederim.

Saygılarımla

Yıldırım KAYA

36. Dönem CHP Genel Başkan Yardımcısı 

27.Dönem CHP Ankara Milletvekili

CHP Genel Merkezi tarafından oluşturulan tüzük komisyonunun taslağı,  örgütümüzün ve kamuoyunun beklentilerinin çok gerisindedir.

38. Olağan Kurultay’da Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel tarafından örgütümüze;

 “Namus ve şeref sözü veriyorum. Karar, güç, yetki örgütündür. Ön seçim için söz veriyorum. Sokak değişim istiyor. CHP’de bir büyük devrim istiyor, önseçimin teminatı olan bir Genel Başkan olacağım” sözü örgütte büyük bir beklenti yaratmıştır.

Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel’in ‘’Karar, güç ve yetki örgütündür’’ sözüne uyulmalı;  amasız, fakatsız önseçim tüzüğümüzde yer almalıdır. 

Tüzük değişikliği, 20. Olağanüstü Kurultay’da bu taslak üzerinden tartışacaksa;

1- Önseçim, yargı gözetim ve denetiminde yapılmalı; parti içi güven ve adaylaşma aşamasındaki şeffaflık sağlanmalıdır. 

Taslakta yer alan örgüt denetimindeki önseçim tabiri, yasada düzenlenen önseçimden uzaklaşmakta olup, önseçimin yasal dayanağını ve güvencesini ortadan kaldırmaktadır. 

Önseçim amasız, fakatsız tüzükte yerini almalı; örgüt denetiminde eğilim yoklaması gibi yöntemler ise, merkez kontenjanının uygulanması esnasında veya %10 ve altında oy aldığımız seçim bölgelerinde uygulanabilir kılınmalıdır.  

Gerçek anlamda örgütün güçlenmesi, verilen sözün yerine getirilmesi, yargı gözetim ve denetiminde önseçim ile mümkün olacaktır. 

2- İl ve ilçe kongrelerinde çarşaf liste esas olmalı, blok liste düzenlemesi tamamıyla düzenlemeden çıkarılmalıdır.  Parti içi katılımcılığın, temsiliyetin arttırılması ve  gerçek anlamda demokratikleşmenin sağlanması için çarşaf liste alternatifsiz tüzükte yer almalıdır.

 

3- Üç dönem kuralı yine şarta bağlı kılınmış olup, sadece merkez atamasında geçerliliğini korumaktadır. 

Merkez ataması bir dönem ile sınırlı kalmalı, üç dönem kuralı ise koşulsuz olarak geriye dönük seçilmişleri de kapsayacak şekilde uygulanmalıdır. 

Üç dönem kuralından gerçek anlamda amaçlanan, örgütün yenilenmesi ve gençleşmesi ise geçmişe dönük uygulanmalı, örgüte vadedilen değişim ve gençleşmenin önü açılmalıdır. 

 

4- Genel Başkan kontenjanının %5’ten,  %15’e çıkarılması parti içi demokrasiye vurulacak en büyük darbedir.

Örgütün karar mekanizmasının dışına atılmasına ve seçilebilecek sıra adaylarının Genel Başkan kontenjanı ile belirlenmesine yol açacaktır. Bu uygulamanın gerçekleşmesi halinde, TBMM’de şöyle bir tablo ile karşı karşıya kalacağız. %15 kontenjan demek seçilebilecek yerden 90 Milletvekilini Genel Başkan belirleyecek demektir. Mevcut durumda 128 milletvekilimiz olduğuna göre, örgütümüzün belirleyeceği sayı sadece 38 kişi olacaktır.

 Tüzük değişikliğindeki ana amaç örgütü mü güçlendirmek, Genel Merkezi mi? 

Tüzük komisyonu örgütün temsilcilerinden oluşuyorsa ve gerçek anlamda bizleri temsil ediyorsa, bu düzenleme yeniden gözden geçirilmelidir.

Örgüte teslim olunacağını, katılımcılığı ve parti içi demokrasiyi tam anlamıyla etkin kılacağını vurgulayan Genel Başkanımız Sayın Özgür Özel’in bu düzenlemeye karşı çıkmasını,  taslaktan çıkarılması için komisyona ve kurultay delegelerine çağrı yapmasını beklemekteyiz.

5- Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesine ilişkin hiç bir önerinin bulunmaması demek, bu hakkın örgütün elinden alınması demektir. Örgütün demokratikleşme adına en büyük beklentisi, Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi sürecinde fikrinin alınması ve örgüt eliyle tespit edilen adayın yasa gereği TBMM Grubuna sunulmasıdır. Cumhurbaşkanlığı adaylaşma sürecindeki sancıyı en aza indirecek, seçim kampanyasını emek ve halk ekseninde daha aktif şekilde yürütülmesini sağlayacak ana unsur, aday üzerinde partililerin ve toplumsal mutabakatın sağlanmasıdır. Bu nedenle, TBMM Grubu tarafından değerlendirilecek aday örgütün kantarına çıkmalı ve örgüt denetiminde yapılacak eğilim yoklaması ile önerilmelidir.

 

BİZİM ÖNERİLERİMİZ İSE GEREKÇELERİ İLE BİRLİKTE ŞÖYLEDİR

Cumhuriyet Halk Partisi Tüzüğü’nün 52’inci, 54’üncü, 55’inci maddelerinin aşağıda önerilen şekilde değiştirilmesi ve 41’inci, 51’inci maddelerine aşağıda yer verilen düzenlemelerin eklenmesi talebimizin, kurultay üyelerinin tartışmasına açılarak oylamaya sunulmasını öneriyoruz.

 

DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ 1

Tüzüğün 52’inci Maddesinin aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.

TBMM ÜYELİĞİ İÇİN ADAYLARIN SAPTANMASI 

Madde-52 

(1) TBMM üyeliği için adayların yargı gözetim ve denetiminde ön seçimle belirlenmesi esastır. Partinin son genel seçimlerinde %10 ve altında oy aldığı seçim çevreleri ile milletvekili sayısının 2 katı kadar aday bulunmayan seçim çevrelerinde Parti Meclisi eğilim yoklaması veya merkez yoklaması yöntemi ile aday belirlenmesine karar verebilir. 

(2) Parti Meclisi, önseçim ya da eğilim yoklaması yapılan bir seçim bölgesinde %5’i geçmemek kaydıyla merkez yoklaması ile aday belirleyebilir. Merkez yoklaması ile aday gösterilenler, seçim çevresi ayrımı yapılmaksızın, ikinci kez aynı yöntemle aday gösterilemezler. Ancak bu kural, bir yıldan fazla olmamak kaydıyla son seçimin yapıldığı tarihi izleyen 1 Ekim günü başlayacak yasama yılı tamamlanmadan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde uygulanmaz.  

(3) Önseçim üye kütüğünde kayıtlı aktif üyelerin katılımı ile yargı yönetimi ve denetiminde yapılır. 

(4) Merkez yoklaması yöntemi uygulanarak belirlenecek adayların toplam sayısı, Genel Merkezce Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulan partinin gösterdiği milletvekili adaylarının %5’inden fazla olamaz. Partinin son genel seçimlerde %10’dan az oy aldığı seçim çevrelerinde gösterilen toplam milletvekili aday sayısı bu orana dahildir. Parti Meclisi bu %5 kotayı bir seçim çevresinin tümü için kullanamaz. Bir seçim çevresindeki adayların tamamı merkez yoklaması ile belirlenemez. Ön seçim yapılan seçim bölgelerinde, merkez adayları, 2’inci sıradan başlamak kaydı ile fermuar sistemi uygulanarak sıralamada yerini alır. Siyasi ittifak ihtiyacının ortaya çıkması halinde, ittifak adaylarının gösterileceği seçim çevrelerinde PARTİ MECLİSİ MERKEZ ADAYLIĞI İÇİN %10’U GEÇMEMEK KAYDIYLA YETERİ KADAR SIRA AYIRABİLECEKTİR. Merkez yoklaması ile belirlenen adayların adaylığı Parti Meclisi’nin kararı ile kesinleşir. Parti Meclisi’nin onaylamadığı adaylıklar düşer. 

(5) Önseçim ya da eğilim yoklamasına katılanlar, merkez adaylığı için başvuramazlar. Milletvekilleri üst üste 3 dönem seçilebilecek olup, bir dönem ara vermek kaydı ile yeniden aday olabilirler. 3 dönem kuralı Parti Meclisi tarafından geriye dönük olarak mevcut milletvekilleri için resen uygulanacak olup, iş bu düzenleme yürürlüğe girdiğinde 3. dönem görev yapan milletvekilleri bir dönem ara vermek kaydı ile yeniden ön seçime girme koşulu ile aday olabilirler.  

(6) Parti Meclisi, aday belirlerken cinsiyet kotası ve gençlik kotasını ilk sıradan başlamak kaydı ile fermuar sistemi İLE UYGULAYACAK OLUP AYRICA ENGELLİLERİN TBMM’DE TEMSİLİNE ÖZEN GÖSTERİR.

(7) Aday belirlenmesinde merkez yoklaması yapılmasına karar verilen yerlerde, eğilim yoklaması yöntemi de Parti Meclisi kararı ile uygulanabilir. 

(8) Aday olmak isteyen il ve ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyeleri yasal süreler içinde görevlerinden istifa etmek zorundadır. 

 

GEREKÇE 1;

Cumhuriyet Halk Partisi’nin gerçek anlamda yenilenmesi, örgütün güçlenmesi, işlevselliğinin arttırılması, halkın güveninin tam anlamıyla sağlanması ile gerçekleşecektir. Bu doğrultuda adayların önseçim ile belirlenmesi önerisinde bulunulmuştur. 

Aday belirleme yöntemi, parti içi demokrasinin en önemli ölçütlerinden birisidir.  Ön seçim yönteminin esas kılınarak adayların belirlenmesi; parti üyelerine seçme hakkı tanınması parti içi demokrasinin daha etkin olmasını sağlayacağı gibi örgütsel yapıyı güçlendirecek ve AYRICA ADAY OLABİLME NOKTASINDA PARTİ İÇİ GÜVENİ ARTTIRACAKTIR. 

Ön seçim yönteminin esas kılınması örgüt tarafından tanınırlığı yüksek ve iletişimi güçlü adaylar ile seçim çalışması yapılmasına olanak tanıyacaktır. Örgüt ve halk tarafından desteklenen aday seçim çalışmalarında partimizin başarısını arttıracaktır. 

Adaylığın dönem kuralı ile sınırlandırılması parti içi demokrasiyi PEKİŞTİRİP, TEMSİLİ arttıracak. Seçilmişlerin otoriter kimliğe bürünmelerini engelleyerek emek, liyakat dengesinin parti içinde ve seçim çevresinde etkin olmasını sağlayacaktır. 

Düzenlemenin geriye yürürlüğünün beş, altı, yedi dönem milletvekilliği yapanlara uygulanmaması halinde bir kişi neredeyse elli yıl milletvekilliği yapmaktadır. Bu durumu partimize ve topluma anlatmak mümkün değildir. 

AYRICA BİRÇOK SEÇİM ÇEVRESİNDE GEREK ÖRGÜTTE VE GEREKSE DE HALK NEZDİNDE YARATACAĞI HEYECAN VE DEĞİŞİM PARTİNİN BAŞARISININ DAHA DA ARTMASINA NEDEN OLACAK OLUP PARTİ İÇİ DÖNÜŞÜMÜN VE YENİLENMENİN SAĞLANMASI İÇİN ÜÇ DÖNEM KURALININ SIKI SIKIYA UYGULANMASI ESAS OLMALIDIR. 

Merkez adaylığı başvurusunun tüm seçim çevreleri bakımından bir kez yapılabilecek olması, adayın daha etkin ve verimli çalışmasına, halk ve örgüt ile bağlarını güçlü tutmasına, kendi seçim çevresinde halkın talep ve isteklerinin yani halk iradesinin yasama faaliyetlerine yansımasına katkı sağlayacaktır. 

Cinsiyet ve gençlik kotasının ilk sıradan başlamak kaydı ile fermuar sistemi ile uygulanabilirliğinin sağlanması eşit temsiliyetinin önünü açacaktır. Partiye gençlerin katılımını artıracak ve eşit temsil lafta kalmayacaktır. DEMOKRASİNİN VAZGEÇİLMEZ BİR KURALI OLARAK İŞLER HALE GETİRİLECEKTİR. 

Yapılacak düzenleme ile yeni kadroların yetişmesinin ve sorumluluk almasının önü açılacak, parti içi demokrasinin işlemesine ve yenilikçi fikirlerin gelişmesine fırsat tanınacaktır.

DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ 2

Tüzüğün 54’üncü maddesinin aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.

CUMHURBAŞKANI ADAYININ SAPTANMASI

Madde-54 

(1) Cumhurbaşkanı adayı tüm seçim çevrelerinde aynı gün ve saate yapılacak eğilim yoklaması sonucunda, en çok oyu alan adayın TBMM Grubu tarafından onaylanması ile belirlenir.

(2) Eğilim yoklamasında aday adayı olabilmek için 25.000 üyenin yazılı önerisi gerekir. Eğilim yoklaması, üye kütüğünde kayıtlı aktif üyelerin katılımıyla yapılır.

(3) Yöntemlerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

GEREKÇE 2;

6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçim Kanunu’nda Cumhurbaşkanlığına aday gösterilmenin usul ve esasları belirtilmiştir. Yasaya göre TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler aday gösterebilmektedir. TBMM grubuna tanınan bu yetkinin kullanılması öncesinde, CHP Genel Merkezi’nin gözetim ve denetiminde Türkiye’de aynı gün ve saat dilimi içerisinde tüm aktif üyelerin katılımıyla yapılacak eğilim yoklaması yoluyla en çok oyu alan adayın TBMM grubuna önerilmesi parti içi demokrasinin hakim kılınması anlamında kıymetli bir adım olacaktır. 

PARTİNİN YAZILI HUKUKUNU HAYAT GEÇİRMENİN ÖNÜNDE MEVCUT YASAYI ENGEL OLARAK GÖRMEMEK GEREKİR. PARTİ İÇİ DEMOKRASİ İÇİN YAZILI OLMAYAN ANCAK DEMOKRATİK YÖNTEMLER FİİLİ OLARAK UYGULANABİLMELİDİR.

(Parti içi demokrasinin katılımcı, eşitlikçi olmasının önünde, mevcut yasayı engel olarak görmek doğru bir yaklaşım değildir.)

Parti içi demokrasinin gerek halk nezdinde ve gerekse de örgüt nezdinde tartışılır kılınması ortadan kaldırılarak seçim öncesi partinin ve adayın yıpratılmasının önüne geçilmesi; seçim kampanyalarının emek ve halk ekseninde daha aktif bir şekilde yürütülmesi, aday üzerinde partililerin ve toplumsal mutabakatın sağlanması ve seçim çalışmalarının başarıya ulaşması amacıyla öneride bulunulmuştur.